متانول کور میکند، نه اتانول! تفاوت هایشان را بدانید.

تفاوت اتانول و متانول چیست؟

اتانول و متانول دو الکل بسیار پرکاربرد در صنعت و زندگی روزمره انسان ها می باشند که به همین علت حجم تولید بی سابقه ای را در تاریخ به خود اختصاص داده اند. قبل از پرداختن به تفاوت اتانول و متانول بهتر است نگاهی به تعریف دسته بندی الکل ها در بین مواد شیمیایی بیندازیم.

الکل چیست؟

در شیمی، الکل نوعی ترکیب آلی به حساب می آید که دارای حداقل یک گروه عاملی هیدروکسیل متصل به یک اتم کربن اشباع است. منظور از گروه هیدروکسیل مجموع اتم های OH می باشند. اصطلاح الکل در اصل به اتانول اشاره دارد که به عنوان یک دارو استفاده می شود و الکل اصلی موجود در نوشیدنی های الکلی است. الکل ها را می توان در دسته بندی های متفاوتی قرار داد و فرمول شیمیایی کلی برای آنها در نظر گرفت. دسته ی مهمی از الکل ها که متانول و اتانول ساده ترین اعضای آن هستند، شامل ترکیباتی است که فرمول شیمیایی کلی آنها CnH_2n+1OH است. برای شناسایی بهتر الکل ها بهتر است بدانید که پسوند اُل (-ول) در نام گذاری استاندارد (آیوپاک) برای همه مواد شیمیایی که گروه هیدروکسیل، گروه عاملی با بالاترین اولویت است ظاهر می شود. هنگامی که یک گروه با اولویت بالاتر در ترکیب وجود دارد، پیشوند هیدروکسی در نام آیوپاک آن استفاده می شود. البته بسیاری از مواد حاوی گروه های عامل هیدروکسیل (به ویژه قندها، مانند گلوکز و ساکارز) نام هایی دارند که نه پسوند اُل و نه پیشوند هیدروکسی را شامل می شود. (همه ی مولکول های زیر در دسته بندی های مختلف الکل ها قرار می گیرند.)

خرید اتانول صنعتی و آزمایشگاهی از فروشگاه مواد شیمیایی اشیم

اتانول چیست ؟

اتانول که اتیل الکل، الکل غلات و الکل نوشیدنی از نام های دیگر آن است, همانطور که در بالاتر نیز گفته شد به تنهایی الکل نیز نامیده می شود و یک ترکیب شیمیایی آلی است زیرا که تنها از اتم های کربن, هیدروژن و اکسیژن به دست آمده است. این ترکیب شیمیایی یک الکل ساده با فرمول شیمیایی C₂H₆O می باشد که می توان با فرمول شیمیایی کلی که در بالا به آن اشاره شد مقایسه نمود و فرمول آن را به صورت  C₂H₅OH نمایش داد که نشان دهنده اتصال یک گروه اتیل به یک گروه هیدروکسیل است ولی اغلب، این الکل را به صورت EtOH (اختصاری) نمایش می دهند. اتانول به صورت کلی دارای نقطه جوشی کمتر از آب (نزدیک به 78 درجه سانتیگراد) می باشد و به سرعت تبخیر می شود که این خواص، اتانول را به یک مایع فرار تبدیل نموده اند. علاوه بر این اتانول مایعی آتش گیر و بدون رنگ و با بوی تند است. 

کاربرد اتانول

از اتانول می توان به عنوان ضد عفونی کننده و کاربردهای پزشکی استفاده نمود. همچنین از این ماده به عنوان یک حلال شیمیایی در سنتز ترکیبات آلی استفاده می شود. اتانول منبع سوخت و یک ضد یخ نیز می باشد.

متانول چیست ؟

متانول که با نام متیل الکل نیز شناخته می‌شود، یک ماده شیمیایی آلی و ساده‌ ترین الکل با فرمول شیمیایی CH₃OH می باشد که یک گروه متیل متصل به گروه هیدروکسیل را داراست و اغلب به اختصار MeOH  نوشته می شود. این الکل نیز مانند اتانول دارای نقطه جوشی کمتر از آب است ( نزدیک به 65 درجه سانتیگراد) و به سرعت تبخیر می شود و لذا یک مایع سبک به حساب می آید و خاصیت فراریت آن بالاست. همچنین این مایع بی رنگ و قابل اشتعال است و رایحه ای شبیه به بوی اتانول دارد. متانول مانند اتانول در گروه حلال های قطبی جای دارد. 

کاربرد متانول

 یکی از کاربردهای بسیار مهمی که این ماده در صنعت دارد آن است که برای تهیه فرمالدئید استفاده می شود که به طور گسترده در بسیاری از زمینه ها به ویژه پلیمرها استفاده می گردد. این تبدیل مستلزم رخ دادن یک واکنش اکسیداسیون است. (تهیه فرمالدهید از طریق واکنش زیر با استفاده از متانول)

خرید کلرید روی ، یکی از اجزای جدایی ناپذیر صنعت پلیمر در فروشگاه اشیم

از دیگر کاربردهای بسیار پراهمیت متانول, استفاده از آن برای تهیه استیک اسید, این اسید استراتژیک, می باشد. بر طبق چرخه ی زیر این فرایند رخ می دهد.

خرید انواع اسیدهای آزمایشگاهی و صنعتی ازجمله آدیپیک اسید در فروشگاه مواد شیمیایی اشیم

طریقه و روش تولید و ساخت اتانول چیست؟

اتانول به طور طبیعی می تواند از تخمیر قند ها توسط انواع مخمرهای زیستی و یا از طریق فرآیند های شیمیایی موجود در پتروشیمی ها مانند فرایند های هیدراتاسیون اتیلن تولید شود. در این فرایند معمولا اتانول مورد مصرف برای استفاده ماده اولیه یا حلال صنعتی سنتز می شود که از خوراک پتروشیمی و اغلب توسط فرایند هیدراتاسیون اتیلن به وسیله کاتالیزگرها که معمولا یک اسید است, طبق واکنش شیمیایی زیر تهیه می شود:

همانطور که در بالا اشاره شد کاتالیزور این واکنش یک اسید و معمولاً اسید فسفریک است.

خرید اسید فسفریک صنعتی و آزمایشگاهی با بالاترین کیفیت در فروشگاه اشیم

همچنین می توان اتانول را در آزمایشگاه با تبدیل دی اکسید کربن از طریق واکنش های بیولوژیکی و الکتروشیمیایی نیز تهیه و تولید نمود

طریقه و روش تولید و ساخت متانول

متانول به نام الکل چوب نیز شهرت دارد زیرا زمانی عمدتاً از تقطیر چوب تولید می شده است. امروزه متانول عمدتاً به صورت صنعتی با هیدروژنه کردن مونوکسید کربن تولید می شود.

علاوه بر مونوکسید کربن, می توان از دی اکسید کربن نیز برای تهیه متانول استفاده کرد و طبق واکنش زیر با گاز هیدروژن به متانول رسید.

فرق اتانول و متانول چه چیزی است؟

بعد از توضیحات مفصل در ارتباط با این دو محصول کلیدی باید به این سوال که تفاوت این دو الکل در چه چیزی است, پاسخ داد. 
از دید شیمیایی این دو محصول تفاوت های بسیاری در فرمول شیمیایی, خواص فیزیکی و شیمیایی دارا هستند, اما تفاوتی که بیشتر دارای اهمیت است, تفاوت در سمیت آنها است, به نحوی که متانول بسیار سمی و اتانول از سمیت بسیار بسیار کمتری برخوردار است. مصرف بسیار زیاد اتانول می تواند عواقب کمی برای مصرف کننده داشته باشد, اما مصرف بسیار کم متانول می تواند عواقب جبران ناپذیری برای فرد ایجاد نماید.

آیا می توان اتانول را به متانول و یا متانول را به اتانول تبدیل کرد؟

به صورت کلی جواب این سوال مثبت است. اما بایستی دید که این کار در چه زمینه ای و در چه محلی مورد بحث است. برای مثال اگر این سوال در آزمایشگاه و جهت بررسی یک فرایند پژوهشی مطرح گردد, قطعا روش هایی برای این تبدیلات با استفاده از سایر مواد شیمیایی وجود دارد. برای مثال فرایند شیمیایی زیر ( فرایندی تایید نشده) وجود دارد و می توان از طریق آن اتانول را به متانول تبدیل نمود. اما همانطور که در این روش قابل مشاهده است, نیاز به مواد شیمیایی گوناگون مانند گاز کلر و محبوس نمودن گاز متان می باشد که نه تنها در خانه, بلکه در بسیاری از آزمایشگاه ها نیز این فرایند نمی تواند صورت گیرد.

لذا این تبدیل ها و این فرایند ها به ندرت اتفاق می افتند و همچنین برای از بین بردن متانول در یک محیط آن را به اتانول تبدیل نمی کنند, بلکه از روش های دیگری برای حذف آن استفاده می گردد.

خرید نمک سدیم سیترات، مناسب انواع آزمایشگاه های تحقیقاتی شیمی و زیست شناسی به صورت خرده و عمده در فروشگاه مواد شیمیایی اشیم

چگونه می توان اتانول را از متانول تشخیص داد؟ تشخیص از طریق استشمام!هرگز!

سالیان سال است که مواردی همچون بوییدن و چشیدن از روش های شناسایی مواد شیمیایی خط خورده اند, علی الخصوص در اینجا که یکی از دو ماده سمیت بالایی نیز دارد. در نتیجه تشخیص از طریق بوییدن را به طور کل فراموش کنید. به صورت کلی و بدون امکانات, تشخیص اتانول از متانول کار بسیار سختی است, زیرا شکل ظاهری هر دو بسیار نزدیک به یکدیگر است. اما روش های آزمایشگاهی متنوعی برای این کار وجود دارد. مانند اندازه گیری نقطه جوش, اندازه گیری وزن مخصوص, تست UV-Vis و همچنین اندازه گیری چگالی با استفاده از یک هیدرومتر، که می توان با اندازه گیری تغییر وزن مخصوص در طول تخمیر، محتوای الکل موجود را نشان داد. این روش ارزان و غیر مستقیم سابقه ای طولانی در صنعت آبجوسازی دارد.

هیدرومتر (در حال اندازه گیری)

دستگاه UV-Vis

برای ضد عفونی کدام الکل مناسب است؟

با توجه به توضیحاتی که تا اینجا آمده است کاملا روشن و مبرهن است که برای مصارف مربوط به ضد عفونی چه به صورت فردی, برای پیشگری از بیماری ها مانند کرونا و چه استفاده های پزشکی تخصصی, بایستی حتما و لزوما از اتانول استفاده گردد و استفاده از متانول به هیچ عنوان توصیه نمی شود, زیرا از طریق پوست و همه ی بافت ها به سرعت جذب شده و خسارات جبران ناپذیری بر سلامت فرد به جای می گذارد.

آیا می توان اتانول را در خانه تهیه و تولید کرد؟

در بسیاری از موارد و در منابع و سایت های گوناگون روش های بسیاری را برای تهیه اتانول و یا نوشیدنی الکی در خانه بیان می کنند, برای مثال استفاده از مخمر ها همرا با شکر و عصاره مالت, استفاده از مخمرها و انگور و یا انواع میوه ها از راه های پیشنهادی این سایت ها می باشد. اما از لحاظ علمی و پزشکی این کار بسیار خطرناک و با ریسک بالا می باشد زیرا که همانطور که در بالا اشاره شد, مهم ترین و بزرگترین تفاوت بین اتانول و متانول میزان سمیت این دو با یکدیگر می باشد که اتانول بسیار سمیت و خطر کمی دارد و متانول بسیار پر خطر است و از تمامی راه های ممکن اعم از پوست, چشم, بینی و دستگاه گوارش جذب بدن شده و تاثیرات منفی خود را بر جای می گذارد, لذا در تهیه اتانول خانگی, با توجه به نبود شناساگرها, وسایل و دستگاه های اندازه گیری, در بسیاری از موارد در کنار اتانول, بخش قابل توجهی متانول نیز تولید می شود که با توجه به مشخص نبودن و عدم تفاوت در رنگ و بو, قابل تشخصی نبوده و اثرات سویی بر بدن مصرف کننده بر جای می گذارد. لذا توصیه می شود به هیچ عنوان در خانه برای مصارف خوراکی و ضدعفونی، اتانول تهیه نگردد. 

خرید پلی وینیل الکل، یک الکل بسیار پرمصرف با امکان ارسال به سراسر کشور

آیا الکل‌های سفید یا طبی سبب مستی می شوند؟

برخی معتقدند که الکل های سفید موجود در بازار که به الکل های طبی مشهور هستند قابل شرب می باشند که این اعتقاد بسیار اشتباه است. به صورت کلی در داروخانه ها و مراکز فروش محصولات اینچنینی دو نوع الکل به فروش می رسد. یک الکال صنعتی و دو الکل طبی, الکل صنعتی معمولا دارای ناخالصی های بسیار زیاد از جمله مقدار زیادی متانول می باشد, لذا برای آن که با الکل طبی اشتباه گرفته نشود به آن رنگ زرد و یا نارنجی اضافه می شود و همچنین دارای ماده تلخ کننده دتاتونیوم بنزوات می باشد اما الکل های طبی بدون رنگ هستند اما همچنان ناخالصی های زیادی مانند اسید استیک و آلدهید در خود دارند و مهم ترین نکته آنها این است که کمترین مقدار متانول را دارا می باشند, از این رو از طریق پوست، ماده ای سمی جذب نمی شود ولی اگر مورد شرب قرار گیرد, بسیاری از آن ناخالصی ها وارد دستگاه گوارش شده و جذب می شوند. در الکل های طبی نیز از ماده تلخ کننده دتاتونیوم بنزوات استفاده شده است تا مورد شرب قرار نگیرد. در کل هیچ یک از الکل های طبی و صنعتی قابل خوردن و مستی نمی باشند.

آیا الکل سبب کوری و مرگ می شود؟

همانطور که در ابتدای این مقاله به آن اشاره شد الکل نام دسته ای از مواد شیمیایی آلی است و هر یک از موادی که در این دسته بندی قرار می گیرند ویژگی های خاص خود را دارند که در اینجا به خواص اتانول و متانول می پردازیم. اتانول سبب کوری نمی شود و تا حد زیادی باعث مرگ نیز نمی شود اما مصرف بسیار زیاد آن در یک نوبت, می تواند غلظت الکل خون فرد را بالا برده و سبب به کما رفتن وی گردد. اما متانول داستانی متفاوت دارد و مصرف دوز مشخصی از آن سبب تاربینی و مصرف بیشتر آن سبب کوری موقت و یا دائم می گردد, زیرا متانول می تواند به سلول های عصبی گیرنده نور در چشم ها متصل شود و عملکرد آنها را دچار اختلال نماید. مصرف و یا جذب بیش از حد متانول از هر طریقی می تواند سبب از کار افتادن سیستم عصبی مرکزی و مرگ فرد نیز بشود, لذا کار با متانول بسیار حساس می باشد.

حرف آخر

در علم شیمی, تنها ماده ای که قابل شرب و مصرف خوراکی است, آب می باشد, اتانول هر چند دارای مضرات کمی است, اما برای دستگاه گوارش و کبد بسیار زیان آور است و همچنین می تواند اعتیادآور باشد. در کل هنگام کار با اتانول و متانول چه در صنعت, چه در آزمایشگاه و یا در هر محیط دیگری بایستی از وسایل ایمنی مانند ماسک, دستکش و عینک ایمنی استفاده نمود.

خرید انواع الکل ها در فروشگاه مواد شیمیایی اشیم

فروشگاه مواد شیمیایی اشیم، به عنوان بزرگترین فروشگاه مواد شیمیایی مفتخر است که طیف وسیعی از الکل های مورد نیاز صنعت و آزمایشگاه های تحقیقاتی را در سبد محصولات خود قرار داده است. انواع الکل ها از اتانول و متانول گرفته تا انواع ایزومری های الکل های شاخته دار، جهت عرضه به صورت خرد و عمده در فروشگاه مواد شیمیایی اشیم موجود می باشد. لذا جهت خرید الکل های مورد نیاز خود می توانید هم از طریق سایت و هم از طریق راه های ارتباطی با تیم فروش اشیم در ارتباط باشید.