گروت (Grout) مخلوطی از مواد سیمانی و آب، همراه با سنگدانه یا بدون سنگدانه می باشد که آب موجود در آن بسیار زیاد است، به طوری که این ماده کاملا جاری می شود. در بسیاری از مواقع بین گروت و مورتار (ملات) تفاوتی قائل نمی شوند که این امری اشتباه است و از اسامی آن ها به جای یکدیگر استفاده می کنند، این در حالی است که گروت و مورتار دارای تفاوت های زیادی با یکدیگر می باشند.
از گروت جهت پر کردن فضاهای خالی و تخلخل هایی که در بخش های مختلف ساختمانی ممکن است وجود داشته باشد، استفاده می شود. مخلوط کردن و تهیه ی گروت معمولا کار سختی نیست و اگر به مقدار خیلی زیادی مورد نیاز نباشد، در همان محل انجام پروژه اجرا می شود. اما اگر مقدار گروت مصرفی خیلی زیاد باشد، سفارش به کارخانه ها و کارگاه های تولیدی داده می شود و گروت در آن مکان ها تهیه و ارسال خواهد شد.
یکی از تفاوت های اصلی گروت و مورتار یا همان ملات در آن است که گروت نیازی به وجود سنگدانه ندارد، در حالی مورتار یا ملات بایستی دارای سنگدانه ی مناسب باشد. گروت می تواند کاملا جاری باشد و روانی زیادی داشته باشد، در حالی که مورتار این گونه نیست. از گروت جهت پر کردن فضاهای خالی استفاده می شود، در حالی که مورتار جهت چسباندن اجزا مختلف به کار گرفته می شود.
گروت ها دارای انواع مختلفی هستند که از مهم ترین گروت ها می توان به گروت اپوکسی، گروت سیمانی، گروت های پلیمری و گروت های انبساط پیدا کننده اشاره کرد. گزینش انواع گروت در هر موقعیت و زمان، به مطابقت و همزیستی گروت مورد نظر با دیگر مواد موجود در پروژه بستگی دارد. انواع گروت ها می توانند کاربردهای مختلفی اعم از کاربرد در زیر صفحه ستون ها، نصب ریل ماشین آلات، برینگ پل ها، بلت ها، ریل ها، حائل ها و غیره داشته باشند.
انواع گروت به طور خلاصه عبارت اند از:
گروت اپوکسی چند جزئی (دو جزئی و سه جزئی)
گروت منبسط شونده یا انبساط پیدا کننده
گروت سیمانی اصلاح شده با مواد پلیمری یا اصلاح شده با بسپار
گروت منبسط شونده بر پایه سیمان
گروت پلیمری (بسپاری)
گروت اپوکسی
گروت پایه سیمانی (گروت سیمانی)
از مهم ترین مزایای استفاده از گروت ها آن است که محلی که در آن گروت ریخته می شود، کامل پر می شود. چون گروت منبسط شونده خاصیت غیر انقباضی دارد، گروت آماده جهت مصارف مختلفی مانند زیر صفحات ستون ها، آنکربولت ها، بلت ها، ریل ها، حائل ها و غیره دارای کاربرد است. گروت ها به گونه ای عمل می کنند که توان جذب نیرو های وارد و انتقال آن ها به بخش های زیرین کار را داشته باشند. ملات ها و گروت ها سبب به وجود آمدن مقاومت های مطلوب و مطمئن می شوند و همچنین سبب اتصال پایدار بین ملات یا گروت و سازه ها می شوند.
بتن هایی که بر اثر آسیب دیدگی، فشار، لرزه و یا هر نیروی دیگری دچار ترک خوردگی شده اند و در آن ها فضاهای خالی به وجود آمده است را می توان با استفاده از گروت های سیمانی ترمیم نمود. البته بایستی به این نکته توجه داشت که گروت صرفا فضاهای خالی را پر می کند و از نظر سازه ای بتن را ترمیم نمی کند. بنابراین باید توجه نمود که زمانی بایستی از گروت استفاده شود که ترک و آسیب دیدگی در حال پیشرفت نباشد.
علاوه بر آب، سنگدانه و سیمان پرتلند، ممکن است جهت افزایش روانی گروت از مواد افزودنی بتن مانند مواد روان کننده بتن نیز استفاده شود. نسبت آب به سیمان در مخلوط گروت معمولا تا 0٫5 درصد می باشد و چگونگی تعیین این نسبت با میزان ترک خوردگی بتن گروت تناسب دارد. خاصیت ویژه ی گروت، یعنی روانی بالای گروت، سبب می شود تا تزریق گروت به قسمت های مختلف بتن و پر کردن تخلخل های آن راحت تر صورت گیرد.
جهت یک کاربرد خاص و مشخص، بسته به شرایط و خواسته های مورد نیاز در محل انجام پروژه، گروت ریزی و یا گروت کاری مخصوص به آن شرایط صورت می پذیرد. هریک از گروت های ذکر شده در بخش های قبل، دارای خصوصیات و ویژگی های مخصوص و منحصر بفردی می باشند که در محل های مختلف دارای کاربرد هستند.
جهت تزریق گروت می توان از کمپرسورهای هوا با ظرفیت 3 تا 4 cum بر دقیقه و با ایجاد فشار 2 تا 4 کیلوگرم بر سانتی متر مکعب استفاده نمود. همچنین استفاده از ماشین تزریق گروت یا پمپ گروت به همراه ابزار آلات مخصوص آن نیز رایج می باشد. پمپ مورد استفاده جهت تزریق گروت بایستی قادر باشد گروت را تا 4 کیلوگرم بر سانتی متر مربع تزریق کند. همچنین علاوه بر پمپ ها و وسایل ایجاد فشار، دریل و وسایل مختلف مخصوص به آن نیز دارای استفاده می باشند.
ملات های گروت آماده شده جهت گروت کاری بایستی کاربردها، عملکردها و ویژگی های خاصی را دارا باشند. چند مورد از مثال هایی از این موارد عبارت اند از:
قوام یافته باشد و حالت سیال بودن خودش را حفظ کند و در حالت معمولی جاری باشد.
آب و سنگدانه آن دچار جدا شدگی نشود و ته نشین نیز نشود.
گلوله گلوله شدن و جمع شدگی قابل توجهی در آن رخ ندهد
نگهداری آب ملات بتنی و سیمان را به خوبی داشته باشد.
اینها نمونه هایی از ویژگی هایی است که گروت آماده دارای آن می باشد و سبب کاربرد بیشتر آن شده است.
برای محاسبه میزان مصرف گروت بر اساس صفحه ستون و تعداد آن، می توان از فرمول زیر استفاده نمود:
گروت ( بر حسب کیلوگرم کیلوگرم) =2000 (وزن مخصوص گروت) × تعداد صفحه های ستون × مساحت یک صفحه ستون (بر حسب متر مربع) × ضخامت گروت ریزی ( بر حسب متر )