سوربات پتاسیم

پتاسیم سوربات

1- پتاسیم سوربات، نمکی پرکاربرد اما ناشناخته

سوربات پتاسیم یک نمک پتاسیمی از اسید سوربیک با فرمول شیمیایی CH3CH=CH−CH=CH−CO2K می باشد. نمک سوربات پتاسیم سفید رنگ است و در آب بسیار محلول است. نمک معدنی پتاسیم سوربات در بیشترین و مهمترین کاربرد خود با شماره E 202 به عنوان نگهدارنده مواد غذایی استفاده می شود. در حالی که اسید سوربیک در طبیعت و به طور طبیعی در برخی از میوه ها وجود دارد، اما تقریباً تمام منابع اسید سوربیک مورد استفاده جهان که سوربات پتاسیم به وسیله آن سنتز می گردد، به صورت مصنوعی و سنتزی تولید می ‌شود. در ادامه فروشگاه مواد شیمیایی اشیم به معرفی این محصول کاربردی می پردازد.

2- تاریخچه ساخت سوربات پتاسیم

همانطور که گفته شد، نمک سوربات پتاسیم از اسید سوربیک نشات می گیرد، اسید سوربیک در سال 1859 با تقطیر روغن روونبری توسط ون هافمن جداسازی شد. این فرایند باعث ایجاد پاراسوربیک اسید، لاکتون اسید سوربیک گردید که توسط هیدرولیز به اسید سوربیک تبدیل می شد. فعالیت های ضد میکروبی سوربیک اسید در اواخر دهه 1930 و 1940 کشف شد و در اواخر دهه 1940 و 1950 به صورت تجاری در دسترس قرار گرفت. در ابتدای دهه 1980، اسید سوربیک و نمک های آن از جمله پتاسیم سوربات به عنوان مهارکننده کلستریدیوم بوتولینوم در محصولات گوشتی به عنوان جایگزین استفاده از نیتریت ها، که می تواند نیتروزامین های سرطان زا را تولید کنند، استفاده گردید.

3- کاربردهای نمک پتاسیم سوربات

نمک سوربات پتاسیم برای مهار و جلوگیری از رشد انواع کپک ‌ها و مخمرها در بسیاری از غذاهای مستعد کپک زدن مانند پنیر، ماالشعیر، ماست، گوشت ‌های خشک فراوری شده، نوشابه ‌های انرژی زا و نوشیدنی‌ های میوه ‌ای و محصولات پخته شده مانند کمپوت ها و غیره، استفاده می ‌شود. برخی از کپک ها (به ویژه برخی از سویه های تریکودرما و پنی سیلیوم) و مخمرها می توانند با دکربوکسیلاسیون، سوربات ها را سم زدایی کنند و پیپریلن (1،3-پنتادین) تولید کنند. پنتادین به صورت بوی معمولی نفت سفید یا نفت ظاهر می شود. از سوربات پتاسیم در تهیه مواردی مانند شربت ها و میلک شیک هایی که در رستوران ها و کافه ها سرو می شود نیز استفاده می شود. همچنین می توان نمک سوربات پتاسیم را در فهرست مواد تشکیل دهنده بسیاری از محصولات میوه خشک نیز قرار داد. علاوه بر این موارد، به طور کلی محصولات مکمل غذایی گیاهی به طور کلی حاوی نمک سوربات پتاسیم است که جهت جلوگیری از کپک زدن و رشد میکروب ها و افزایش عمر مفید عمل می کند. همچنین در محصولات مراقبت شخصی نیز جهت جلوگیری از رشد میکروارگانیسم ها برای پایداری هرچه بیشتر محصول از سوربات پتاسیم استفاده می شود. برخی از تولیدکنندگان محصولات مختلف، از نگهدارنده سوربات پتاسیم به عنوان جایگزینی برای پارابن استفاده می نمایند. استفاده دارویی نمک سوربات پتاسیم باعث کاهش بار باکتری های بیماری زا معده نیز می شود.

نمک سوربات پتاسیم به عنوان "تثبیت کننده ماالشعیر" نیز استفاده می شود. هنگامی که سوربات پتاسیم به ماالشعیر اضافه می شود، اسید سوربیک تولید می کند. این موضوع دو نتیجه مهم را به دنبال دارد. هنگامی که تخمیر فعال متوقف شود و ماالشعیر برای آخرین بار پس از پاکسازی جمع شود، سوربات پتاسیم موجود در آن باعث می شود مخمر باقیمانده قادر به تکثیر نباشد. مخمرهایی که در آن لحظه عمل می ‌کنند می ‌توانند به تخمیر باقیمانده قند به گاز کربن دی اکسید و الکل شوند، اما زمانی که فعالیت آنها متوقف شود، مخمر جدیدی وجود نخواهد داشت که سبب تخمیر ادامه دار شود. همچنین هنگامی که یک ماالشعیر قبل از بسته بندی شیرین می شود، از سوربات پتاسیم برای جلوگیری از ارجاع زمانی همراه با سولفیت پتاسیم، استفاده می شود. 

4- روش تولید سوربات پتاسیم

نمک سوربات پتاسیم به صورت صنعتی از طریق واکنش خنثی سازی اسید سوربیک با هیدروکسید پتاسیم تولید می گردد. پیش ساز اسید سوربیک نیز به عنوان یکی از مواد اصلی واکنش ساخت سوربات پتاسیم در یک فرآیند دو مرحله ای از طریق واکنش تراکم کروتونالدئید و کتون سنتز می شود.

5- تحقیقات جدید در زمینه پتاسیم سوربات

همانطور که گفته شد، یکی از موارد مهم استفاده از نمک سوربات پتاسیم، استفاده از سوربات پتاسیم در مواد غذایی و به عنوان نگهدارنده می باشد. از طرفی میزان استفاده از سوربات پتاسیم بایستی حتما به اندازه و در چارچوب خود باشد تا به سلامت مصرف کنندگان آسیبی نرساند. در همین زمینه مطالعه ای با عنوان "تعیین میزان سوربات پتاسیم و بنزوات سدیم در چند نمونه ماده غذایی با روش کروماتوگرافی مایع با ارایی بالا" در بیست و یکمین کنگره ملی علوم و صنایع غذایی ایران ارائه شده است که با تکنیکی خاص به این موضوع پرداخته است.

6- ایمنی کار با سوربات پتاسیم

به طور کلی می توان گفت در شکل خالص، نمک سوربات پتاسیم یک تحریک کننده پوست، چشم و دستگاه تنفسی است. اما در غلظت های پایین اینگونه نیست و سبب تحریک نمی شود. در حالی که نمک سوربات پتاسیم یک نمک نسبتا خطرناک به حساب می آید، اما به عنوان یک افزودنی غذایی و به عنوان یک نگهدارنده، در غلظت های کم استفاده می شود که در یک وعده 100 گرمی، 25 تا 100 میلی گرم مصرف می شود. در کشور ایالات متحده، بیش از 0.1٪ سوربات پتاسیم در میوه های خشک، ژله، کنسرو، و محصولات مرتبط مجاز نیست. هنگامی که سوربات پتاسیم با کلرید کلسیم ترکیب می شود، می تواند یک ترکیب موثر در صنایع غذایی باشد که بایستی درصد استفاده هر دو ماده تعیین شده باشد. به هر روی حداکثر مصرف روزانه قابل قبول سوربات پتاسیم برای مصرف انسان 25 میلی گرم بر کیلوگرم یا 1750 میلی گرم روزانه برای یک انسان بزرگسال متوسط (70 کیلوگرم) است. تحت برخی شرایط، به ویژه در غلظت های بالا یا هنگامی که با سایر افزودنی ها مانند افزودنی های نیتریتی ترکیب می شود، سوربات پتاسیم، فعالیت ژنوتوکسیک را نشان می دهد.
همچنین علاوه بر نکات سلامتی که در ارتباط با سوربات پتاسیم بایستی به آن توجه کرد، ذکر این نکته نیز ضروری است که نمک سوربات پتاسیم در مجاورت حرارت مستقیم و گرمای مستقیم می تواند آتش گیر باشد و سبب آتش سوزی شود، لذا لوازم و وسایل اتفای حریق در هنگام کار با نمک پتاسیم سوربات بایستی فراهم باشد.

7- ارسال نمک سوربات پتاسیم به سراسر ایران

نمک پتاسیم سوربات از سری نمک های معدنی بسیار پرکاربرد در صنایع مختلف می باشد، اما دارای شهرت کمتری می باشد. به دلیل عدم معروفیت، این نمک سخت تر از سایر نمک های فلزی در بازار یافت می شود. فروشگاه مواد شیمیایی اشیم اما بر خلاف سایر فروشندگان، نمک پتاسیم سوربات را در محصولات پرکاربرد خود قرار داده است تا خرید خرد و عمده سوربات پتاسیم در این فروشگاه فراهم باشد. همچنین امکان ارسال نمک پتاسیم سوربات به سراسر ایران نیز فراهم شده است. لذا مصرف کنندگان گرامی می توانند با استعلام قیمت پتاسیم سوربات و نهایی سازی خرید، این محصول کارآمد را در هر جای ایران در کمترین زمان ممکن تحویل گیرند.