پارافین

پارافین

1-مقدمه

پارافین ها با فرمول کلی CnH2n+2 دارای دسته بندی ها ی متفاوتی هستند که این دسته بندی می تواند از روی شکل ظاهری, کاربردها و غیره صورت گیرد. در یکی از این دسته بندی ها که از روی حالت فیزیکی آن انجام می شود پارافین را به دو دسته ی پارافین مایع و پارافین جامد تقسیم می کنند. 

هیدروکربن C31H64 , جزء معمول پارافین 

1-1-پارافین مایع

پارافین مایع ، که با نام پارافینوم مایع یا روغن معدنی روسی نیز شناخته می شود ، یک روغن معدنی تصفیه شده است که در لوازم آرایشی و پزشکی استفاده می شود. پارافین مایع آرایشی یا دارویی را نباید با پارافین (یا نفت سفید) که به عنوان سوخت استفاده می شود اشتباه گرفت. این مایع شفاف ، بی رنگ ، تقریباً بی بو و روغنی است که از هیدروکربن های اشباع مشتق شده از نفت تشکیل شده است.
اصطلاح paraffinum perliquidum گاهی برای نشان دادن پارافین مایع سبک استفاده می شود ، در حالی که اصطلاح paraffinum subliquidum برای نشان دادن پارافین غلیظ تر استفاده می شود.

2-1-پارافین جامد

موم پارافین (یا موم نفت) یک جامد نرم و بی رنگ تا سفید است که از نفت ، زغال سنگ یا شیل نفتی مشتق شده است و از مخلوط مولکول های هیدروکربن شامل 20 تا 40 اتم کربن تشکیل شده است. در دمای اتاق جامد است و نقطه جوش آن بالای 370 درجه سانتی گراد است. کاربردهای متداول موم پارافین شامل روغن کاری ، عایق الکتریکی و شمع است ؛ از موم پارافین رنگ شده می توان مداد رنگی ساخت. این محصول متمایز از نفت سفید و سایر فرآورده های نفتی است که گاهی اوقات پارافین نامیده می شود.
این نام از کلمات لاتین parum  به "معنای بسیار کم" + affinis به معنی "فاقد میل" یا "عدم واکنش پذیری" گرفته شده است ، که به طبیعت غیرفعال و واکنش ناپذیر پارافین اشاره دارد.

2-تاریخچه

1-2-پارافین مایع

 اولین استفاده از پارافین به روبرت چسبرو نسبت داده می شود ، که در سال 1872 آن را با عنوان "محصول جدید و مفید از نفت" ثبت کرد و پارافین مایع را در سال 1913 به عنوان درمانی برای سکون روده و یبوست مزمن توصیه کرد.

2-2-پارافین جامد

این محصول برای اولین بار توسط کارل رایکن باخ در آلمان در سال 1830 ایجاد شد و پیشرفت بزرگی در فن آوری شمع ایجاد کرد ، زیرا تمیزتر و قابل اطمینان تر از شمع های پیه, می سوخت و ارزان تر نیز تولید می شد.

3-کاربردها

1-3-پارافین مایع

1-1-3-پزشکی و دارویی

پارافین مایع به عنوان مسهل کودکان در پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد و یک درمان رایج برای یبوست و انسداد روده می باشد. پارافین اغلب عوارض جانبی که اغلب ملین های اسمزی و محرک ایجاد می کنند را ندارد و با نرم کردن مدفوع و پوشاندن روده با یک لایه چربی، عمل می کند. به همین دلیل درد ناشی از شرایط خاصی مانند هموروئید را کاهش می دهد. این ویژگی ها این دارو را برای یبوست مزمن دوران کودکی ایده آل می کند. پارافین مایع همچنین در ترکیب با منیزیم به عنوان یک ملین اسمزی عمل می کند. علاوه بر اینه ، ممکن است از پارافین به عنوان عامل آزاد کننده ، چسبنده یا روان کننده روی کپسول و قرص استفاده شود

2-1-3-آرایشی و بهداشتی

پارافین مایع یک آبرسان و پاک کننده ی خوب است، از این رو ، در محصولات آرایشی و بهداشتی برای محصولات پوست و مو مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از این ماده به عنوان یکی از اجزای دستمال مرطوب می باشد.

3-2-پارافین جامد

با توجه به زیاد بودن کاربردهای این شکل از پارافین, در اینجا کاربرد های آن را به صورت تیتر وار بیان می کنیم.

1-2-3-استفاده صنعتی

مهم ترین و پر استفاده ترین کاربرد آن شمع سازی است, بعد از آن در زمینه هایی چون, روغن کاری زنجیره دوچرخه, روکش کاغذ موم زده یا پنبه موم زده, درزگیر شیشه ، قوطی و بطری, پرداخت سطح چوب, جلوگیری از اکسیداسیون سطح فولاد و آهن, استفاده در ترکیبات لاستیکی برای جلوگیری از ترک خوردن لاستیک ها از این ماده استفاده می شود. 
یکی دیگر از زمینه های صنعتی مورد استفاده از این ترکیب, شاخه ی جوهرها می باشد. به عنوان پایه ای برای جوهر های جامد رنگی مختلف و چاپگرهای حرارتی از پارافین جامد استفاده می شود. موم ذوب شده بعد از چاپ روی کاغذ پاشیده می شود تا تصاویری با سطح براق ایجاد شود.

2-2-3 درجه غذایی

در پوشش براق مورد استفاده در تهیه آب نبات ها و شکلات ها و آدامس ها استفاده می شود, اگرچه پارافین خوراکی است ، اما غیرقابل هضم است و بدون تجزیه شدن از بدن دفع می شود. در روکش انواع مختلفی از پنیرهای سفت و سخت نیز استفاده می شود. از دیگر کاربردهای غذایی آن لعاب دادن به مواد مایع خوراکی است.  در مرطوب کننده ها و لوازم آرایشی مانند وازلین که هم مصرف خوراکی و هم درمانی و نیز آرایشی دارد استفاده می شود.

3-2-3-بافت شناسی

در آزمایشگاه بافت شناسی یا آسیب شناسی ، موم پارافین برای آغشته سازی بافت قبل از برش نمونه های نازک بافت استفاده می شود. 

4-واکنش ها

همانطور که در مقدمه اشاره شد پارافین ها و در اصل آلکان ها بسیار واکنش ناپذیر هستند زیرا دارای اتم های سیرشده و اوکتت می باشند. اما واکنش هایی جهت تعویض اتم های هیدروژن شاخه ی اصلی با سایر اتم ها مانند هالوژن ها در آنها صورت می گیرد.

5-روش تولید

مواد اولیه پارافین, موم نرم است که مخلوطی از روغن و موم است که محصول جانبی تصفیه روغن می باشد
اولین قدم در ساخت پارافین این است که روغن از موم نرم خارج می شود. روغن با روش کریستالیزاسیون جدا می شود. معمولاً موم نرم گرم می شود ، با یک یا چند حلال مانند کتون مخلوط شده و سپس سرد می شود. با سرد شدن ، موم از محلول متبلور می گردد و فقط روغن باقی می ماند. این مخلوط به دو جز تقسیم می شود: جامد (موم به همراه مقداری حلال) و مایع (روغن و حلال). پس از بازیابی حلال با تقطیر ، محصولات حاصله "موم محصول" (یا "موم پرس") و "روغن پایه" نامیده می شوند. هرچه درصد روغن در موم کمتر باشد ، میزان تصفیه آن بیشتر در نظر گرفته می شود موم حاصل ممکن است بیشتر تصفیه شود تا رنگ و بو از بین برود. سپس پارافین به دو صورت مایع یا جامد در دسترس عموم قرار می گیرد.

6-تحقیقات جدید

تحقیقات جدید در مورد پارافین بیشتر در مورد پیدا کردن کاربردها و محصولات جدید از این ترکیب می باشد. برای مثال مقاله ای تحت عنوان " فرمولاسیون دو شامپوی حالت دهنده و ترمیم کننده پارافین مایع و کتیرا" در نشریه ی پژوهشی علوم پایه دانشگاه اصفهان به چاپ رسیده است و یا از این ترکیب به عنوان محیط واکنش در مقاله ی " سنتز اکسید مسII) ) به روش تجزیه حرارتی در پارافین مایع" استفاده شده است که در نشریه ی نانوساختارها به چاپ رسیده است.

7-شرایط نگهداری

نکته ی جالب جهت نگهداری پارافین آن است که هر چه دمای محیط نگهداری پایین تر باشد, کیفیت و ماندگاری پارافین ها بهتر می باشد.( نه در حد نقطه ی انجماد). همچنین پارافین را بایستی به دور از منبع اشتعال و یا الکتریسته نگهداری کرد, زیرا که باعث آتش سوزی خواهد شد.

8-ایمنی

با مصرف خوراکی ، پارافین مایع ممکن است جذب ویتامین های محلول در چربی دچار تداخل شوند ، که این امر قطعی نمی باشد. پارافین مایع در حد زیاد می تواند جذب دیواره روده شود و ممکن است باعث واکنش گرانولوماتوز بدن شود. برخی از شواهد نشان می دهد که باعث عدم سرطان زایی نیز می شود. اگر پارافین مایع وارد ریه ها شود ، می تواند باعث ذات الریه لیپوئیدی شود.
از دیگر موارد مهم ایمنی پارافین ها دود حاصل از سوختن آنهاست که بیشتر در پارافین های جامد دیده می شود که نبایستی به مدت طولانی در معرض آن قرار گرفت.

( در برخی منابع شاخص سلامتی (رنگ آبی) را به جای -0- درجه ی -1- اعلام کرده اند.)