آنزیم ها پروتئین های ویژه ای هستند که در فرآیندهای شیمیایی سلول ها و زیستی انسان و دیگر ارگانیسم ها نقش دارند و در صنایع نیز از آنها بهره برده می شود. این پروتئین ها به عنوان کاتالیست عمل می کنند و سرعت واکنش های شیمیایی را افزایش می دهند، بدون اینکه خودشان در واکنش تغییر کنند. به عبارت دیگر، آنزیم ها واکنش های شیمیایی را فراهم می کنند اما در نهایت بدون تغییر از فرآیند خارج می شوند.
آنزیم ها به عنوان کاتالیست ها عمل می کنند، یعنی سرعت واکنش های شیمیایی را افزایش می دهند بدون اینکه خودشان در واکنش تغییر کنند.
هر آنزیم دسته خاصی از واکنشها را تسریع میکند و فقط با زیرگروه های خاصی از مولکول ها تعامل دارد.
آنزیم ها دارای یک یا چند سایت فعال هستند، محلی که مولکول فعال واکنش به آن متصل می شود و واکنش در آنجا انجام می شود.
- برخی از آنزیم ها برای فعالیت به کمک مولکول های کمکی یا یون ها (کوفاکتورها) و گروه های غیرپروتئینی (کوآنزیمها) نیاز دارند.
هر آنزیم در شرایط خاصی از pH یا اسیدیته و دما به بهترین شکل کار می کند و در شرایط دیگر ممکن است فعالیتش کاهش یابد.
مثال هایی از آنزیمها شامل لیپازها که چربیها را تجزیه میکنند، آمیلازها که نشاسته را هضم میکنند، و پروتئازها که پروتئینها را تجزیه میکنند، میباشند. این آنزیمها در ارتباط با فرآیندهای گوارش، تولید انرژی، و سایر فعالیتهای زیستی اهمیت زیادی دارند.
آنزیم ها به طور گسترده در جهان زنده وجود دارند و به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. این دسته بندی ها بر اساس نوع واکنش هایی که آنزیم ها کاتالیز می کنند، صورت می گیرد. در زیر به برخی از انواع اصلی آنزیم ها اشاره شده است:
این گروه آنزیم ها به تجزیه مولکولها تحت تأثیر آب می پردازند. به عنوان مثال لیپازها که چربی ها را به اسیدها و گلیسرول تجزیه می کنند.
آنزیم های این گروه در فرآیندهای لیگاسیون یا اتصال دو مولکول با یکدیگر نقش دارند. مثلاً DNA لیگاز که در تعمیر و اتصال خطاهای DNA نقش دارد.
این گروه آنزیم ها در فرآیندهای تجزیه مولکول ها نقش دارند بدون اضافه کردن آب یا تجزیه شدن از آب. مثال آنیولیتیک ها شامل دیکربوکسیلازها می شود.
این گروه آنزیم ها در تغییر شکل مولکول ها یا تبدیل ایزومرها نقش دارند. به عنوان مثال، ایزومرازهای کتوزیکلیک که در تبدیل کتوز به الدوز در مسیر گلیکولیز شرکت دارند.
این گروه آنزیم ها به انتقال گروه های مولکولی از یک مولکول به مولکول دیگر می پردازند. برای مثال، کینازها که گروه فسفات را از ATP به مولکول دیگر منتقل میکنند.
این گروه آنزیم ها در واکنش های اکسایش و کاهش مولکول ها نقش دارند. مثال اکسیدازها و ریداکتازها.
این گروه آنزیم ها به انتقال گروههای اسیل (ایزومری از گروه های اسید) از یک مولکول به مولکول دیگر می پردازند.
هر یک از این دسته ها زیرگروه های بیشتری دارند و در فرآیندهای زیستی مختلف نقش مهمی ایفا می کنند. این تنوع آنزیمی به عنوان یکی از عوامل اساسی در تنظیم و تعادل فعالیت سلولی و ایفای نقش در فرآیندهای زندگی زیستی مورد توجه قرار گرفته است.
ساختار شیمیایی آنزیم ها معمولاً به عنوان پروتئین ها شناخته میشوند، اما برای درک عمیق تر به سطوح مختلف ساختاری آنها نیاز داریم. آنزیم ها از چندین سطح ساختاری تشکیل شده اند که شامل ساختار ابتدایی (سطح اولیه)، ساختار ثانویه، ساختار سومی، و در برخی موارد ساختار چهارمرحله ای (کواترنری) می شود.
ساختار ابتدایی یک آنزیم مربوط به ترتیب خطی اسیدهای آمینه در زنجیره پپتیدی است. هر آمینو اسید در این زنجیره به وسیله پیوندهای پپتیدی به آمینو اسید بعدی و پیشینی متصل می شود.
در ساختار ثانویه، زنجیره پپتیدی می پیچد یا انعطافپذیر است. دو نوع ساختار ثانویه اصلی در آنزیم ها شامل آلفا-هلیکس (پیچ های لوله ای) و بتا-شیت (تشکیل ورقه ها) می باشند.
ساختار سومی آنزیم به شکل 3D یا سه بعدی است و ناشی از تعاملات میانجی، مانند جسم های هیدروفوبی و هیدروفیلی، پیوندهای هیدروژن، پیوندهای ناشی از نیتریل، و جسم های دیسولفیدی میان اسیدهای آمینه است.
برخی از آنزیم ها، به خصوص آنهایی که ترکیبی از چندین زنجیره پپتیدی هستند، دارای ساختار چهارمرحله ای هستند. در این حالت، زنجیره های پپتیدی مختلف با یکدیگر ترکیب میشوند تا یک واحد کلان تشکیل دهند.
یک مثال از یک آنزیم به نام آمیلاز را در نظر بگیریم:
ساختار ابتدایی، ترتیب خطی اسیدهای آمینه در زنجیره پپتیدی آمیلاز.
ساختار ثانوی، احتمالاً حاوی آلفا-هلیکس ها و بتا-شیت ها برای ایجاد پیچ ها و ورقه ها.
ساختار سومی، این آنزیم دارای ساختار سومی است که در آن جزئیات سه بعدی و تعاملات مختلف درون زنجیره های پپتیدی مشخص می شود.
-ساختار چهارمرحله ای، آمیلاز ممکن است شامل زنجیره های پپتیدی مختلفی باشد که در ساختار چهارمرحله ای ترکیب شده اند.
این ساختارها به طور ترکیبی تعیین کننده خواص و عملکرد آنزیم ها در فعالیت های زیستی می باشند.
فروشگاه مواد شیمیایی اوشیم به عنوان یک فروشگاه پیشرو در عرضه مواد شیمیایی به سرتاسر ایران، این امکان را فراهم نموده است که علاوه بر مواد شیمیایی، امکان سفارش محصولات شیمیایی-زیستی نیز در این فروشگاه میسر باشد. لذا از این پس، امکان خرید انواع آنزیم ها در گریدهای مختلف صنعتی، آزمایشگاهی، خوراکی (غذایی)، دارویی و غیره از این فروشگاه میسر می باشد. جهت خرید هر یک از آنزیم ها، می توانید بر روی آنها در دسته بندی آنزیم ها کلیک نموده و سفارش خود را ثبت و نهایی سازید. همچنین امکان خرید آنزیم ها از طریق راه های ارتباطی دیگر نیز مانند راه های تلفنی و مفضای مجازی میسر می باشد. اشیم این امکان را فراهم نموده است تا مشتریان گرامی بتوانند قبل از نهایی نمودن خرید خود، مشاوره رایگان نیز در زمینه آنزیم ها داشته باشند.